U wylotu Piekielnej Doliny – Polanica Zdrój
” Wyższe partie Gór Stołowych pokrywają lasy ciągnące się wzdłuż całego pasma i łączące się z olbrzymim kompleksem leśnym Gór Bystrzyckich. Te dwa pasma górskie oddziela od siebie głęboka Piekielna Dolina (obszar chroniony Natura 2000) z płynącą pośród głazów Bystrzycą Dusznicką”
Polanica-Zdrój to uzdrowisko najbardziej znane pośród swych sudeckich braci i sióstr. Położona jest ona w zachodniej części Kotliny Kłodzkiej, na wysokości ok. 380 m n.p.m., u wylotu Piekielnej Doliny, nad którą dominują szczyt Wolarza (850 m n.p.m.) oraz pokryta lasami Kamienna Góra (704 m n.p.m.). Przez centrum miejscowości płynie Bystrzyca Dusznicka, prowadząca swe wody ze Źródeł w Górach Orlickich. Uzdrowiskowo-wypoczynkowa część Polanicy-Zdroju zajmuje nasłonecznione, łagodne
południowowschodnie zbocza pierwszych wzniesień Gór Stołowych. Ich wyższe partie pokrywają lasy ciągnące się wzdłuż całego pasma i łączące się z olbrzymim kompleksem leśnym Gór Bystrzyckich. Te dwa pasma górskie oddziela od siebie głęboka Piekielna Dolina (obszar chroniony Natura 2000) z płynącą pośród głazów Bystrzycą Dusznicką. Po przeciwległej stronie doliny wznosi się zalesiony grzbiet Wzgórza Marii chroniący uzdrowisko przed chłodnymi podmuchami ze wschodu. Polanica-Zdrój otoczona z trzech stron górami i pachnącymi żywicą lasami, znalazła w nich doskonałą osłonę przed wiatrami i naturalną ozdobę. Wiosną lasy mienią się wszystkimi odcieniami zieleni świerków, buków, brzóz a gdzieniegdzie sosen, klonów i modrzewi. Jesienią ubarwia je czerwień i złoto żółknących liści. To właśnie od śródleśnej polany, poprzecinanej bruzdami górskich strumieni, wzięła Polanica swą nazwę.
Pierwsze wzmianki z 1347 r. dotyczyły osady otoczonej gęstymi lasami zwanej zu Heyde (u Puszczy), należącej do znanego śląskiego rodu rycerskiego Glubosów, którzy rezydowali na zamku Szczerba. Około 1556 r. na północnym krańcu wsi powstała Nowa Polanica (Neuheide, ob. Polanica Górna), w związku z czym właściwą Polanicę zaczęto nazywać Starą (Altheide). Kronikarz Georgius Aelurius w 1557 r. podawał w swojej Glaciographii (opisie ziemi kłodzkiej) wiadomość o istnieniu w okolicy wsi Źródeł mineralnych. Zagospodarowaną przez jezuitów Polanicę zniszczyli w 1645 r. Szwedzi z oddziału płk. Douglasa. Wyraźniejszy rozwój datuje się dopiero od XIX w., kiedy to nowy właściciel Polanicy kłodzki kupiec Joseph Grolms ocembrował jedno z pięciu tryskających wówczas źródeł, wzniósł dom zdrojowy i zamienił oko liczne pola na ogród. W 1873 r. zdrój wraz z przyległymi terenami nabył wrocławski przemysłowiec Wenzel Hoffmann. Od tego momentu datuje się ożywiony rozwój Polanicy jako renomowanego uzdrowiska. W wyniku starań nowego właściciela powstał rozległy park, zbudowano nową pijalnię wód mineralnych, dom zdrojowy i teatr. Doprowadzenie w 1890 r. linii kolejowej z Kłodzka znacznie przyczyniło się do zwiększenia frekwencji w uzdrowisku. Tereny zdrojowe w 1904 r. nabyła spółka pod przewodnictwem wrocławskie go radcy handlowego Georga Haase, która bardzo szybko
doprowadziła uzdrowisko do niebywałego rozkwitu, szeroko zajmując się przy tym jego reklamą. W 1906 r. uruchomiony został luksusowy Dom Zdrojowy (ob. sanatorium Wielka Pieniawa) dysponujący 130 pokojami oraz zakładem przyrodoleczniczym z pełnym wyposażeniem. Uważany był on
wówczas za najnowocześniejszy na Śląsku. Niebawem ukończono budowę sanatorium kardiologicznego (1909) oraz kompleksu mieszczącego pijalnię, halę spacerowo-koncertową, kawiarnię zdrojową oraz pokoje dla kuracjuszy (1911). Na początku I wojny światowej uzdrowisko zamknięto, w Domu Zdrojowym urządzono lazaret, ale już po roku działalność zdroju wznowiono. Do najważniejszych inwestycji
okresu międzywojennego zaliczyć należy otwarty w 1925 r. Teatr Zdrojowy oraz nowy zakład przyrodoleczniczy (1930).
Po zakończeniu II wojny światowej, już 16 czerwca 1945 r. przybyli tutaj pierwsi polscy urzędnicy i nadali miejscowości nazwę Puszczyków-Zdrój. Używano jej do połowy 1946 r., kiedy to komisja nazewnictwa zmieniła ją na Polanica-Zdrój. Lecznicza sława Polanicy-Zdroju znacznie wzrosła po 1950 r. dzięki nowym metodom leczenia chorób geriatrycznych mleczkiem pszczelim, wprowadzonym przez lekarza huma nistę dr. Józefa Matuszewskiego oraz chirurgii plastycznej zastosowanej po raz pierwszy w Polsce przez dr. Stanisława Michałka-Grodzkiego. Nocą z 22 na 23 lipca 1998 r. rzeka Bystrzyca Dusznicka w kilkadziesiąt minut zamieniła się w potwora. Przez pięć godzin w Polanicy-Zdroju spadło 140
mm deszczu. Woda zerwała wszystkie mosty w centrum. Nie było elektryczności, gazu, wody pitnej, łączności telefonicznej. Ukończony rok wcześniej reprezentacyjny Deptak przestał istnieć. Powódź zniszczyła kilkanaście budynków mieszkalnych, a wiele nadawało się już tylko do rozbiórki. Ogromnym wysiłkiem całej społeczności miasta w krótkim czasie udało się nie tylko odbudować zniszczenia, ale uczynić miasto jeszcze piękniejszym. W latach 2010-2011 przeprowadzona została rewitalizacja Parku Zdrojowego, podczas której powstały nowe alejki, wyremontowano istniejące, posadzono kilka tysięcy roślin, wybudowano nowe fontanny, ujęcia wody, altany i punkty widokowe. Klimat właściwości zdrowotne klimatu Polanicy-Zdroju potwierdzają badania przeprowadzone przez Instytut Geografii Polskiej Akademii Nauk. Ma on właściwości lecznicze w odniesieniu do chorób kardiologicznych i nadciśnienia, chorób reumatycznych oraz dróg oddechowych, ponadto może wspomagać leczenie chorób układu trawiennego. Bioklimat miejscowości, dzięki zróżnicowanej bodźcowości termicznej, posiada także walory hartujące układ termo regulacyjny. Polanica-Zdrój odznacza się korzystnymi warunkami dla klimatoterapii. Odpowiednie usłonecznienie wywołuje efekt bakteriobójczy i witaminotwórczy.
Wody mineralne tak naprawdę nie wiadomo od kiedy znane są źródła polanickie. Po raz pierwszy wspominał o nich Georgius Aelurius w kronice ziemi kłodzkiej z 1625 r., podkreślając doskonały smak wód, które „pilnie odwiedzali zarówno zdrowi jak i chorzy” dodając, że przewożono je na różne
uroczystości do miejsc nieraz bardzo odległych. W 1827 r., istniało pięć źródeł wód mineralnych lecz eksploatowano tylko zdroje „Józefa” i „Jerzego”. Od 1903 r. prowadzone były w Polanicy-Zdroju wiercenia w poszukiwaniu nowych źródeł. Pierwszy sukces uzyskano w maju 1904 r., kiedy z głębokości 34,6 m z wielką siłą na wysokość 5 m trysnęła woda nazwana później “Wielką Pieniawą”. Warto zobaczyć: Pijalnia wód mineralnych powstała w latach 1910-1911 i znajduje się w samym sercu Parku Zdrojowego. Można w niej skosztować wody ze Źródła „Wielka Pieniawa”. Wchodząc do pijalni po lewej
stronie mamy halę spacerową, a na jej końcu Salę Koncertową gdzie odbywają się koncerty muzyki operowej, operetkowej, jak również muzyki klasycznej. Przechodząc przez drzwi na wprost, dostaniemy się na drugą stronę budynku, w którego przyziemiu znajdują się sklepiki i punkty gastronomiczne.
Rzeźba niedźwiedzia
Rzeźba niedźwiedzia polarnego na kamiennym postumencie stoi w Parku Leśnym. W 1910 r. glacjolodzy określili, że wyznacza ona najdalej wysunięty zasięg lądolodu skandynawskiego na Ziemi Kłodzkiej. Polanicki niedźwiadek jest bohaterem wielu miejscowych legend i anegdot.
Kościół pw. Wniebowzięcia NMP
Zbudowany w latach 1911-1912 jest neobarokową, jedno nawową świątynią z transeptem i wielobocznie zamkniętym prezbiterium. W głównym ołtarzu zobaczymy obraz Matki Boskiej Wniebowziętej, natomiast w ołtarzu bocznym św. Antoniego, ciekawe są też obrazy Drogi Krzyżowej. Kościół jest również miejscem Koncertów Muzyki Organowej i Kameralnej. Świątynia w 2013 r. została ustanowiona diecezjalnym Sanktuarium Matki Bożej Nieustającej Pomocy i otrzymała relikwie św. Jana Pawła II, a rok później relikwie św. s. Faustyny Kowalskiej.
Huta Szkła Artystycznego „ Barbara” Jest jedną z nielicznych na Dolnym Śląsku, które pracują do dzisiaj. Zwiedzającym udostępniono halę wytopu, gdzie można obserwować pracowników podczas procesu tworzenia szklanych wyrobów, począwszy od nabierania surówki na piszczel, wydmuchiwanie w drewnianej formie, po modelowanie końcowego dzieła. Przy hucie znajduje się sklep firmowy z niepowtarzalnymi produktami.